Johnny Bach

john bach

Johnny Bach als speler van de Boston Celtics, in het seizoen 1948-1949.
Foto: celticslife.com

 

NBA-legende Johnny Bach, van Nederlands-Ierse komaf, coachte in de jaren negentig Michael Jordan

 

Lonkte het avontuur? Zochten ze een kans om te klimmen op de maatschappelijke ladder? Voormalig NBA-speler en -coach Johnny Bach (1924 – 2016) had geen idee waarom zijn Nederlandse grootouders eind negentiende eeuw de boot naar Amerika namen.  “Maar ik weet wel dat hij als ondernemer zo succesvol werd dat zij het zich konden veroorloven om elk jaar een paar maanden naar Nederland te gaan.” Zijn grootvader werkte eerst een tijdje als kok op de Holland-Amerika Lijn. Later bezat hij enkele restaurants in en rond New York, waar hij ook een gezin stichtte.

 

Schilderij

Bach groeit in de jaren dertig met zijn tweelingbroer Neil op in het New Yorkse stadsdeel Brooklyn, temidden van Nederlandse, Ierse en Duitse immigranten. “Kijk maar eens naar die Duitse jongens”, zegt zijn vader wanneer de Verenigde Staten zich in Tweede Wereldoorlog mengen. “Tegen hen vecht je straks.”

Vader Bach dient tijdens de oorlog bij de Amerikaanse marine, net als Johnny. Zijn broer Neil dient bij de luchtmacht. Neil’s vliegtuig verdwijnt tijdens een van zijn vluchten boven Aziatische wateren. In het appartement van Johnny, in Chicago, hangt lange tijd een schilderij van zijn vliegtuig.

Na de oorlog speelt Bach tijdens het seizoen 1948-1949 in de NBA, bij de Boston Celtics. Daar staat ook Nederlander Hank Beenders op de loonlijst. Een blessure gooit echter roet in het eten. Hij wordt daarom coach van de universiteitsteams van Fordham en vervolgens Penn State. In 1984 keert hij echter terug in de NBA, als coach van de Warriors uit San Francisco.

 

Bach-114

Van 1950 tot 1968 was Bach coach van het universiteitsteam van Fordham (New York).
Foto: Fordham University

 

In de jaren negentig is Bach assistent van Phil Jackson, die de Chicago Bulls van Michael Jordan onder zijn hoede heeft. Jackson, de meest succesvolle NBA-coach ooit, leunt zwaar op de inzichten en levenservaring van Bach, die bij de Bulls zijn inmiddels beroemde ‘Doberman’-verdedingstactieken introduceert. Bach is een van de weinige vertrouwelingen van Michael Jordan, met wie hij drie keer achter elkaar (1991-1993) kampioen wordt. De ex-marinier is recht door zee en gebruikt doorlopend militaire uitdrukkingen. Het maakt hem mateloos populair onder de spelers.

 

Horloge uit Nederland

Na zijn pensioen maakt Bach een rondreis door Europa. In een archief in Amsterdam zoekt hij naar informatie over zijn Nederlandse afkomst. Maar hij komt niet ver, door de taalbarrière. Maar hij koestert zijn band met Nederland. In zijn vestzak draagt hij af en toe het gouden horloge dat van vader op zoon wordt doorgegeven en afkomstig is uit Nederland.

Met pensioen gaat Bach trouwens niet echt. Zelfs wanneer hij in 2014 de negentig passeert is hij nog actief als coach van een middelbare school in Chicago. De liefde voor het basketbal is simpelweg te groot. Net als zijn levenslust.

 

Net op tijd

In januari 2016 gaat het opeens een stuk minder met Bach. Zijn hart wordt zwakker en zwakker. De avond voordat hij temidden van vrienden en familie in Chicago overlijdt, kan ik hem via een kennis alsnog informatie over zijn Nederlandse voorouders geven.

Zijn dood, op de vroege ochtend van 18 januari, is groot nieuws in de NBA. De 91-jarige Bach laat namelijk niet alleen zijn vrouw Mary en vijf kinderen achter maar ook een unieke erfenis als basketbalcoach. En een indrukwekkend levensverhaal.

 

Benieuwd naar Bach’s relatie met Michael Jordan? Wil je graag weten waar zijn Nederlandse roots liggen en wat hij van Nederland vond toen hij hier ooit op bezoek kwam? Dan heb je wellicht interesse in zijn uitgebreide verhaal in mijn boek.