Reportage
Alba Berlin – Deutsche Bank Skyliners, een topper in het Duitse basketbal
Website Nederlandse Basketbal Bond, januari 2009
BERLIJN – Op nog geen honderd meter afstand van de hypermoderne 02 World arena, langs de oever van de hier en daar bevroren Spree die dwars door het uitgestrekte Berlijn loopt, staat een overgebleven stuk van de Berlijnse Muur. Wat verkleumde toeristen staan te fotograferen terwijl verderop een lange sliert mensen zich vanuit de hal van het Ostbahnhof naar de 02 arena snelt, de thuishaven van Alba Berlijn. Hoewel de stad bruist van energie en bouwactiviteiten, staat de arena er wat verloren bij, op een guur stuk niemandsland dat voor 9 november 1989 nog aan de oostzijde van de muur lag. Berlijn is alweer jarenlang bezig het verleden te verwerken en overal in de stad vermengen de oude elementen van de DDR zich met de nieuwe identiteit van deze uitgestrekte, dynamische stad. De gloednieuwe 02 arena is sinds september 2008 de thuisbasis van Alba, een van de meest succesvolle basketbalploegen in Duitsland, en is een van de vele nieuwbouwprojecten, zoals er ook aan het Potsdamer Platz en op de plek van het oude Palast der Republik symbolen van het nieuwe Duitsland verrijzen. Als regerend landskampioen van Duitsland en dit seizoen dus ook actief in de Euroleague, speelt Alba vanavond tegen de Deutsche Bank Skyliners uit Frankfurt. Op nog geen vijf uur reizen vanaf de Nederlandse grens is hier een zeer succesvolle basketbalclub te bewonderen die gestaag bezig is zich in de Europese top te nestelen.
Ruim een uur voor tip-off is de arena al een en al activiteit; de zeer uitgebreide fanshop doet goede zaken, al aanwezige toeschouwers kijken naar de schermen boven het veld dat beelden toont van recente wedstrijden en een groep Skylinerfans zingt zich warm na de lange tocht uit Frankfurt. Woensdag staat een belangrijke wedstrijd in de Euroleague, tegen het Spaanse Joventut, op het programma (met in de gelederen Nederlander Henk Norel en fenomeen Ricky Rubio), maar ook de wedstrijd van vanavond is een topper; de ‘Berliner Albatrosse’ staan tweede op de ranglijst en Frankfurt, dat een van de best verdedigende ploegen van de Basketball Bundesliga (BBL) is, staat vierde.
De Amerikanen hebben ook hier al lang geleden hun intrede gedaan en in het teamoverzicht van Alba, terug te vinden in een uitgebreide basketbalkrant die gratis uitgedeeld wordt, zijn onder andere Casey Jacobsen (ex-Phoenix Suns en Memphis Grizzlies) en Ansu Sesay (Seattle Sonics, Golden State Warriors) terug te vinden. Samen met onder andere spelverdeler en lid van het Duitse nationale team, Steffen Hamann, doen Jacobsen en Sesay vanaf het beginsignaal mee en na het eerste kwart staat Alba, dankzij uitstekend spel en tien punten van Jacobsen, al op een 31 – 12 voorsprong. Een spannend affiche lijkt al snel een gelopen cours te zijn, maar de luidruchtige arena, met haar grote schermen, vele toeschouwers en complete drumband is al een bezienswaardigheid op zich. Sterker nog; de O2 arena roept een sfeer op zoals die te zien is bij NBA wedstrijden, compleet met een Spike Lee-wannabee, die na verschillende beslissingen van de scheidsrechter uit zijn stoel op de eerste rij springt en druk gebarend contact zoekt met spelers en scheidsrechter. Diezelfde scheidsrechter laat, in tegenstelling tot zijn Amerikaanse collega’s (vanwege strenge regels van de NBA, die elke vergelijking met ghettojeugd wil vermijden), overigen wel toe dat verschillende Alba-spelers een broek aanhebben die bijna tot de enkels reikt. Het spel lijdt echter niet onder al die aandacht voor de showelementen; Alba staat geconcentreerd te spelen en de goed uitgevoerde pick & rolls en man-to-man verdediging maken de wedstrijd bij vlagen zeer aantrekkelijk.
Alba, dat bekend staat om haar goede jeugdopleiding, is sinds 1990 actief in de BBL, die in 1966 opgericht is. Snel bouwde de club een goede reputatie op, met acht landstitels en, in 1995, het winnen van de Korac Cup, een voorloper van de huidige Eurocup. De BBL, waarin achttien teams spelen, is vierde in Europa qua toeschouwersaantallen; met maar liefst 3.470 toeschouwers gemiddeld per wedstrijd komt zij alleen achter de Spaanse, Italiaanse en Franse competities. Ook op deze koude avond vlak na oud en nieuw, dat door ruim een miljoen mensen bij de Brandenburger Tor gevierd werd, zijn maar liefst 10.620 mensen afgekomen op deze wedstrijd, en zij juichen luid Julius Jenkins toe, die in het tweede kwart het veld betreed. De kleine guard, met lang rastahaar en een grote glimlach, werd vorig seizoen nog verkozen tot MVP van de BBL en maakt zijn rentree na zeven weken blessureleed. Net op tijd om over een paar dagen het sterke Joventut te gaan bestrijden.
Hoewel basketbal in de DDR fanatiek gespeeld werd, waren het vooral sporten als waterpolo, turnen en handbal waarmee de rest van de wereld een vaak indrukwekkende glimp opving van de sportcultuur aan de andere kant van het IJzeren Gordijn. In 1988 was het zelfs de Sovjet-Unie die op de Olympische Spelen van Seoul de Amerikanen voor het eerst van goud bij het basketballen afhield; een verlies dat uiteindelijk leidde tot het befaamde Dream Team dat de Amerikaanse eer moest herstellen.
Terug naar het hier en nu staat er bij rust een stand van 52 – 31 op de borden. De toeschouwers gaan en masse hun bier, bratwurst en patat halen en een jeugdteam van Alba mag een wedstrijdje spelen voor meer toeschouwers dan ze ooit bij elkaar hebben gezien. In het aangeschafte ‘Jahrbuch 2008/2009’ is, om de tijd te doden, de complete historie van Alba en de BBL te vinden, met zowaar een Nederlands tintje: Geert Hammink speelde tussen 1998 en 200 bij Alba en werd er twee kampioen van Duitsland. Destijds speelde de club nog in de Max-Schmeling-Halle, in de buitenwijk Prenzlauer Berg. Die hal was op 4 december 2007 het toneel van de langste wedstrijd ooit in de Europese cups; Alba won na maar liefst vijf verlengingen met 141 – 127 van Bosna Sarajevo.
Verlengingen zullen er vandaag niet aan te pas komen; hoewel de Skyliners door vele aanvallende rebounds en indrukwekkend spel van de sterke Amerikaanse forward Lorenzo Gordon niet verder op achterstand komen, komen ze ook geen centimeter dichterbij. Alba is uitstekend in staat de voorsprong te behouden; Jenkins schiet ter voorbereiding op Joventut een paar driepunters raak, Jacobsen en Hamann verdelen rustig het spel en geruisloos komt de Servische forward Aleksandar Nadjfeji, die verschillende Bundesliga-clubs versleten heeft, tot zeventien punten. Gedachten van spelers en toeschouwers gaan waarschijnlijk al naar de wedstrijd in Barcelona. De acht enorme beeldschermen boven het speelveld geven aan dat er een groot videoscherm opgesteld zal worden voor de thuisblijvers. De cheerleaders, die in de rust om onduidelijke redenen hun gele pakjes vervangen hebben door blauw-witte, doen hun dansjes tijdens de time-outs die de coach van Frankfurt nog aanvraagt.
Met ruim twintig punten voorsprong en alleen nog het vierde kwart te gaan, zitten de meeste toeschouwers er ontspannen bij. Enkelen blijken meer dan alleen sportfanaat; ze waren hier enkele dagen geleden ook al toen hier, in deze multifunctionele arena (waar ook ijshockey gespeeld wordt) de Puhdys optraden. De Puhdys? Twintig jaar geleden, toen De Muur viel, hield deze zeer succesvolle Oost-Duitse band ermee op, maar weer twintig jaar verder hebben ze een nieuwe CD gemaakt en zijn ze een tournee in de 02 arena begonnen. Ook de Phudys zien dat nieuwe Duitsland wel zitten, blijkbaar.
De wedstrijd is natuurlijk allang gespeeld en verschillende spelers worden gewisseld om uit te rusten voor de wedstrijd tegen Joventut. Mocht Alba die winnen, dan gaan ze naar de volgende ronde van de Euroleague en spelen ze misschien wel in mei de Final Four, die in hun eigen O2 World arena gehouden wordt. Ook de ULEB, organisator van de Euroleague, zijn de ontwikkelingen in Berlijn niet ontgaan.
Juist nu de wedstrijd in voorspelbaar en rustig vaarwater is gekomen, gaan ineens de rookmachines aan; eerst lijkt het net alsof er op twee plekken een brandje ontstaat, maar als snel wordt duidelijk dat dit bij de hele show hoort. Dat ze bij Alba ook in sportief opzicht de showelementen van de NBA hebben overgenomen, wordt door de spelers nog eens benadrukt; er volgen nog twee mooie alley-oops van Alba, dat naar een comfortabele 87 – 71 zege toespeelt. Het is inmiddels na negenen en de eerste toeschouwers zetten hun kraag alweer omhoog en vertrekken naar de nabijgelegen stations van de S-Bahn. Ze zijn hier verwend, met deze mooie, professionele en succesvolle club. De nachten zijn momenteel koud in Berlijn en niet alle littekens uit de DDR-tijd zullen weggewist kunnen worden. Maar het leven is mooi hier, in het nieuwe, moderne Berlijn. Vooral voor Alba fans.